Tweet

Milliyetçiliğin OYAK’ın ekonomik ilişkilerine yansımasının başka bir örneği de OYAK’ın Fransız meşeli sigorta şirketi AXA ile yaşadığı ortaklıktır. OYAK sigorta’nın yüzde 50 hissesine sahip AXA şirketi 2003 yılında ABD Kaliforniya’da açılan bir dava sonucu 1915 olayları sonucu ölen Ermenilerin varislerine 2005 yılında 17 Milyon dolar ödemeyi kabul edince OYAK ülke içinde bu ortaklığı bitirmesi yönünde baskı ile karşılaşmış, sonuçta OYAK AXA ile ortaklığını bitirmek zorunda kalmıştır.

TSK personelinin finans-kapital ilişkilerin içinde büyük oranda nemalandığı bir diğer olay da OYAKbank’ın satışıdır. 1933 yılında kurulan Sümerbank TMSF’nin bünyesine alınmasının ardından, 19 Şubat 2001 tarihinde Egebank, Yurtbank, Yaşarbank ve Bank Kapital’i aktif ve pasifiyle devralmış, ardından 7 Mayıs 2001 tarihinde de Ulusalbank, Sümerbank çatısı altına alınmıştır. Sümerbank’ın, Mart 2001 sonu itibariyle toplam aktifleri 2 milyar 814 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu. OYAK, 9 Ağustos 2001 tarihinde Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’ndan (TMSF) Sümerbank’ı bünyesindeki 6 fon bankası ile beraber satın almıştır. OYAK tarafından yaklaşık 36 bin dolara alınan banka daha sonra 2002 yılında OYAKbank’a devrolunmuş, OYAKbank ise 2007 yılında yaklaşık 2.7 milyar dolara Hollanda meşeli ING Bank’a satılmıştır.

OYAK’ın kuruluşunun TSK mensuplarına getirdiği en büyük değişiklik yaşadıkları dönüşümdür. OYAK’ın varlığı, TSK mensuplarını daha yüksek hayat standartları içine çekmekte, tüketim alışkanlıklarını değiştirmekte ve toplumsal olaylara bakışlarını etkilemektedir. OYAK’a zorunlu olarak üye olan daimi üyeler bu dönüşümden rahatsız olsalar da istifa ve emeklilik haricinde OYAK’tan ayrılmak gibi bir seçenekleri bulunmamakta, zamanla birikimleri nemalandıkça kendi istekleri dışında girdikleri bu sistemde zorunlu bir değişim ve dönüşüme uğramaktadırlar. Aynı zamanda asıl görevi ülkeyi korumak olan TSK mensupları ekonomik tartışmalar içine çekilmekte, OYAK sayesinde oluşan kârların dağıtımında haksızlık olduğunu düşünen astsubaylar ve düşük rütbeli subayların ise bu duruma tepki ile yaklaşmasına sebep olunmaktadır.

Kısaca, OYAK; TSK’nin birikim rejimi krizlerinde sanayi sermayesinin yanında yer almasına aracılık eden, TSK üst kademesini iş dünyası ileri gelenleri ile tanıştıran ayrıca sahip olduğu üretim araçları ve dağıttığı nemalarla, düşük rütbeli TSK personeli dahil ordunun çoğunluğunun sınıfsal yapısının değişmesine yol açan bir kuruluştur.

OYAK sayesinde serbest piyasa ve bunun getirileri ile tanışan TSK üst yönetiminde görevli subaylar, emekli olduktan sonra da çeşitli holding ve şirketlerin yönetiminde yer alarak hem ordu içinde göreve devam edenlerin büyük sermaye ile ilişkilerini kolaylaştırmakta, hem de daha sonra emekli olacak subaylara örnek oluşturmaktadırlar. Türkiye’de üst rütbeli emekli subayların sermaye grupları ile ilişkisi sadece OYAK ile değildir. TSK Dayanışma Vakfı, TSK Elele Vakfı, TSK Sağlık Vakfı, TSK Eğitim Vakfı, Mehmetçik Vakfı ile ve Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV) yönetim kurullarında görev alan üst rütbeli subaylar yolu ile ordu sermaye ilişkisi kesintisiz sürmektedir. Bunlar haricinde savunma sanayinde çalışan şirketler yönetim kurullarında üst düzey subay bulundurarak, TSK ile olan ilişkilerini kolaylaştırmaktadırlar.